Geçen hafta sigara içiyor musunuz diye sormuştum. Şimdiye kadar gelen yanıtlardan 278 kişiden 50 si yani %18 i sigara içtiğini belirtmiş.
Yazıyı sigaranın size, karnınızdaki fetüse, çocuklarınıza ve yakın çevrenize verdiği zararlardan, sebep olduğu 20 kadar kanser çeşitlerinden, sigara içmenin sonucunda Türkiye’de ve dünyada günde kaç kişinin öldüğünden dem vurup teknik detaylarla boğacak değilim. Hatırlatmak gerekirse burada tüm lise mevcut.
Benim yakın arkadaşlarımdan da, özellikle Türklerden, dahil olmak üzere çok sayıda sigara içen anne baba tanıdığım var. Anne baba olmazdan evvel içerlerken de kızardım. Şimdi daha çok kızıyorum. Çünkü sigarayı bırakmak yerine camdan kafayı dışarı çıkararak veya balkona veya evin önüne çıkıp sigara içerek kendilerini kandırıyorlar. Parkta bahçede çocuğunun yanında sigara içen anne, baba veya büyükanne/baba gördüğümde hepten kan tepeme sıçrıyor. Bu insanların benim gözümde çocuğuna (eşine) fiziksel veya ruhsal şiddet uygulayan insanlardan hiçbir farkı yok. Sigara dumanının ve içen kişinin üstüne sinen kokunun çocuğa verdiği zararlar da aşikar. Etrafınızdakileri zorla pasif içici yapmanızın olumsuz sonucunu hemen ve çıplak gözle görmemeniz, bunun fiziksel zarar olmadığını göstermez.
Sigara zararlı, bunun lami cimi yok. Öldürüyor, öldürmezse süründürüyor, madden ve manen tüketiyor. işin kötüsü zararı sadece kendinize değil eşinizi, çocuğunuzu ve çevrenizi de sizinle sürüklüyorsunuz. Ama bırakamıyorsunuz çünkü…
…alkol veya uyuşturucu bağımlılarından hiçbir farkınız yok, fena halde bağımlısınız. Çünkü nikotin dünyanın en tehlikeli bağımlılık yapan maddesi. Sebep olduğu ölüm oranı diğer uyuşturucu maddelerinden kat kat fazla*. Fakat üretimi yasal, kullanımı (yavaş yavaş kısmen) yasal, dinler tarafından yasaklanmamış ve de toplum açısından ayıplanmayan birşey olduğu için, ve de çok büyük şirketlerin kar kaynağı olduğu için kullanımı körükleniyor. Siz de nikotin bağımlılığınız yüzünden hem kendinizin, hem çocuklarınızın, hem de çevrenizin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atıyorsunuz.
Aaa, evet, sizin de hergün 2 paket sigara içip de 99 yaşında sapasağlam bir dedeniz var. Muhtemelen nikotin bağımlılığına yatkın genlerinizi ona borçlusunuz. Gidip bir teşekkür edin.
Fakat bir sorum var. Siz hiç annesi akciğer kanserinden olmuş bir genç gördünüz mü? Ben gördüm. 13 yaşlarındaydım. O da 15 yaşında falan olsa gerekti. Çocuk darmadumandı. Devamlı sigara içiyordu ve de eline geçirdiğinde alkol de alıyordu. Çevresindeki tüm arkadaşları annesinin örneğinden sonra nasıl sigara içtiğini anlayamıyorlar, bırakması için baskı yapıyorlardı ama o boş gözlerle baktığı arkadaşlarını duymuyordu bile. Kendisi ile Uludağ’da kayak kampında tanışmıştım ve bir daha da görmedim. inşallah toparlamıştır.
Peki yakın cevrenizden özellikle babasını veya eşini erken yaşta kalp krizinden kaybetmiş arkadaşınıza, iş arkadaşınıza veya tanıdıgınıza taziyede bulunurken hiç aklınıza sizin de çocuğunuzun bir gün bu durumda olacağı ihtimali düşmedi mi? Gerçekten, hiç mi?
Bir de çocuğunuzun ileride sigara içemesi ve aynı kısırdöngüyü devam ettirmesi olasılığı var. Çocuklar anne babalarını ve etraflarındaki diğer sevdikleri büyüklerini örnek alırlar. “Çocuğum sigara sağlığa zararlıdır” deyip balkona çıkarsanız çocuğunuz da “al ya, bir kereden ne olacak?” diyen arkadaşına “hayır” diyemez, demez.
Siz de sigara içtiğiniz için çocuğunuz veya çocuklarınız sigaraya alışırlarsa muhtemelen onlara sigara içmeyen anne ve babalardan daha müsamaali davranacaksınız. Bütün bunların üstüne sigara kullanan genç çocuğunuzun alkol ve uyuşturucu sigara deneme olasığı sigara içmeyenlere nazaran 6 kat fazla olacak.*
Halbuki siz bebekken ona BPA siz plastikten süt içirmiş, organik sebze ve meyve yedirmiş, tahta oyuncaktan başka oyuncak almamıştınız. (Buraya alaycı kahkaha efekti giriniz)
Bir de size hamileyken (etrafımda çok duyduğum bir cins bu) nikotin bağımlısı olduğunuz ve sigarayı bırakamadığınızı iddia ettiğiniz zaman sigarayı bırakmanız için sizi uzmanlara yönlendirmek yerine günde *1* taneye indirmenizin yeterli olacağını salık veren doktorunuz var. Onlara şimdilik birşey demiyorum. Elbet Hipokrat ile bir yerde karşılaşıp hesap verecekler.
Evet arkadaşlarım. Bütün bunları size yazdım. Zaten siz, sigara içmek için evden veya olduğumuz yerden dışarı çıkarken kaşlarımı bitiştirerek bakmamdan biliyorsunuz benim ne düşündüğümü. Suratınıza da “bıraksanız su sigarayı” diyorum ama sallamıyorsunuz. Fakat siz her nefeste kendi ömrünü kısaltıyorsunuz. Çocuğunuzu belki hayatının en önemli ve en kritik döneminde erkenden yalnız bırakma olasılığını artırıyorsunuz. Belki hemen gitmeyeceksiniz, uzun bir süreç olacak. Çocuğunuzu, eşinizi ve tüm ailenizi sizinle beraber sürünmeye mahkum ediyorsunuz. Karnınızdaki çocuğa nikotin yükleyerek onda ömür boyu yakasına yapışacak astım vb sağlık sorunları ile doğmaya zorluyorsunuz.
Sigarayı bırakmak için geç değil. Sadece nikotin bağımlısı olduğunuzu kabullenip, ya kendi irade gücünüzle veya dışarıdan yardım alarak bu bağımlılığa söz geçirmeniz yeter.
İradenize şimdiye kadar “sigarayı bırakamam, kilo alırım, şimdi zaten kafam bozuk, işler düzelsin belki öyle, sigara içmeyince sinirli oluyorum, zaten günde 3 tane iciyorum.” diye telkinlerde bulunup bırakamayacağınıza şartladınız kendinizi. Ama bunlar yanlış koşullandırmalardıi. “Sigara yüzünden çocuğumu annesiz veya babasız bırakamam, hastalanarak onları da peşimden süründüremem, onların da sağlığını riske atamam” diyeceksiniz. Sigara içmenin getirdiği olumlu koşullanmayı olumsuza çevirip, sigara bırakmamanın size ne kadar çok acı getireceğini düşüneceksiniz.
Madem Kur’an’da emrediliyor diye domuz etini ve içkiyi ağzınıza sürmediniz. O zaman “Zekeriya Hoca, orucumu sigara ile açabilir miyim?” demeyeceksiniz. Kitabı indiren Allah, aklı da vermiş. Kullanacaksınız.
Bence mükemmel bir dünyada sigara üretimi ve satışı yasak olup, tütün üreticileri farklı ürünlerin üretimine kaydırılıp, sigara şirketleri farklı ürünleri üreterek kar etmeye yönlendirilmeli. Böylece tütün ve sigara yeryüzünden tamamen kalkmalı.
Sigara içilen alanları kısıtlamak, sigara tiryakilerini işe almamak ve hatta (belki de) sigara içen anne babaları çocuklarına zarar verdikleri gerekçesiyle belli yaptırımlara tabi tutmak caydırıcı olabilir ama kaldırılanın yerine olumlu bir alternatif getirmedikçe YAPMA demek bir dünya bağımlıyı nereye kadar tutabilir ki?
Sıkı tiryaki oldukları halde çocukları için (biz doğduğumuzda) “bugün sigarayı bıraktım” deyip bir daha ağızlarına sürmeyen babam ve kayınpederime teşekkür ediyorum. Bana, kardeşime, eşime ve kayınbiraderime, sigara ve diğer bağımlılık yapan maddelere karşı aşıladıkları bilinci gelecek nesillere aktarmayı boyunumun borcu bilirim.
Ey sevgili *çok* genç okurum. Her ne yolla bu sayfaya geldiysen, sana tek bir tavsiyem var. Sana uzatılan o sigarayı nazikçe reddet. Bu yolun başından dön geri. Ne sigara seni daha *cool* yapar, ne de sigara içmezsen seni küçük görecek arkadaşlarından hayır gelir.
“Sigarayı bıraktım, içmiyorum” mesajlarınızı okumak ümidi ile…
hayatımda bi kere bile sigara içmedim ve hiiç düşünmüyorum,içenlerden de uzuk durmayı yeğliyorum..eşim içiyor bunun içinde 5 yıldır dil döküyorum nafile…
yazın çok güzel olmuş..bunun üstünde çook çalışma yapılmasını ve sigaranında hayatımızdan tamamen çıkarılmasını umut ediyorum…
açık alanlardada yasaklanmasını talep ediyorum ki dahada alanları kısıtlansın sigara içenlerin,sadece kendilerini zehirlesinler,kapalı küçücük bir alanda
teşekürler yazın için
çok güzel yazı olmuş. elinize sağlık!
bizim gibi sigara düşmanlarının artmasını diliyorum.
sevgiler
gorki
ben bıraktım. hem de bebeğimin karnıma düştüğü gün. o gün bu gündür ağzımı değdirmem o lanete. darısı tüm anne babaların ve eşimin başına inşallah…
Fikrinize sağlık. Parkta çocuklarını oyuna getirip yanında(ve tabi başkalarının da çocuklarının yanında) af buyurun, tüttüren anne babalar beni de çok fena rahatsız ediyor. Bazen anne babası sigara içen çocukalara oturup ağlayasım geliyor.
Bu arada antiparantez belirtmek istiyorum. Annem sigaraya başladıktan sonra iki kardeşimi doğurdu ve hamileliği sırasında bırakamadı. Erkek kardeşim doğuştan kalp hastası, kız kardeşim muhtemel astım adayı, belirtileri başladı yavaştan. Onlar için ağladıklarımı hiç saymıyorum.
Bir islam aliminin yazisinda okumustum: "eger icmiyorsaniz, sigara icmeniz/icmeye baslamaniz haramdir. eger bagimlisiysaniz harama yakin mekruhtur". Akl-i selim sahibi islam alimleri acikca uyariyorlar. Ancak herkes isine geleni aldigi icin…
Harika bir yazı olmuş, ellerinize sağlık. Benim anneannem hiç sigara içmedi, dedem ve çocukları da içmedi. Ama çok sevdiği yeğenleri neredeyse sigarayı yediler yıllarca. Ve de anneannem bugün KOA (kronik obstrüktif akciğer rahatsızlığı) hastası. Ömür böyu nefes yetmezliği çekecek. Doktorlar bunun sebebinin ikinci el içicilik olduğunda hemfikir. Yeğenlerden biri de akciğer kanserinden vefat etti. Hikaye anlatmıyorsunuz yani. Hepsi elle tutulur gerçekler. Bir taraftan emziren bir taraftan sigara içen 'süte karışmıyormuş' diyen sözde anneler var hala. Tiksiniyorum bu insanlardan. Haaa sen anlamazsın diyemez kimse bana. Ben de üniversitede 3 yıl sigara içtim ve şak diye bıraktım. Babama da 10 yıl önce sigaraların üstüne tek tek mesaj yazarak bıraktırdım. Herkes yapabilir, yeter ki yardım istesin.
Pratikanne müsadenizle blogumda bu yazınızın linkini vermek istiyorum.
16 yaşında sigaraya başlama aşamasındayken "şimdi başlarsan, ileride bırakmak gibi bir derdin olabilir, hiç başlamazsan, öyle bir dertle yüzleşmezsin bile" diye içimden geçirmiş ve bu eylemi 3 sene kadar erteleyebilmiştim. 19 yaşında sigara içmeye başladım, başlarda bırakmayı düşünmemecesine keyifle içtim, gün geldi, belki gelecekte bırakırım dedim ve en son 1,5 sene önce tek seferde bıraktım. 3 ay kadar bolca sıkıntı çektim, evet kilo aldım ve hiç başlamamış olmanın ne kadar akıllıca olacağını defalarca düşündüm.
kısaca, en güzel bırakma, hiç başlamadan oluyormuş onu anladım ama yine de içenlerin biraz güç topladıkları anda bırakmaları en büyük temennim.
Bende hem annesi, hem de babası sigara içen bir anne olarak, hiç ama hiç içmedim.
Ailelerinde çocukların yanında içmesi gerçekten üzücü oluyor.
süper anne 12 yıl sigara içtim ben 32 yaşımdayım 2 sene önce sigarayı bıraktım çocuğum beni görüp herşeyimi taklit ettiği gibi bunu da edecek diye korkumdan sadece bu yüzden başka hiçbir nedeni yok sağlık hastalık hepsi boş yavrum içmesin o hataya düşsün istemedim
sevgiler sevgiler sevgiler
Sigara icmeyen, icip de birakan tum yorumculara tesekkur ederim.
Umarim gelecek nesilleri bu nalet meretten koruyabiliriz.
Kanada gibi (ve tahmin ediyorum Amerika'da da ayni)sigara icmenin bina onlerinde veya kapi girislerinde bile yasak oldugu yada giris cikislarin en az 6 metre ilerisinde icmenin mumkun oldugu, sokaklarda bile sigara icenin tek tuk oldugu, sigara icenlere ikinci sinif vatandas olarak bakilan bir ulkede yasarken tatilde once Bodrum simdi Bursa'da sigaradan bogulmak uzereyiz. Sokaktaki sigara dumani resmen bogazima yapisiyor, feci sikayetciyim. Televizyonda cocuklarimiz icin temiz hava sloganli reklamlar var gordugum o ki kimsenin dikkat ettigi yok. Cok uzucu, cocuklar, sigara icmeyenler bilincsiz tiryakilerin kurbani oluyorlar. Kazanlar ise gelismis ulkelerde kar edemeyip, ucuncu dunya ulkelerinde karlarini katlayan dev sigara ureticileri! Cok aci ve kotu bir durum keske herkes bilinclense!
Ne kadar guzel bir yazi olmus, demek istediklerime tercuman olmussunuz. Tabii bir de "simdi iciyorum ama hamile kalinca birakacagim" diyen arkadaslar var. Halbuki sigaranin butun sistemler uzerinde uzun vadeli zararlari oldugundan habersizler heralde. Evet, hamileyken ozellikle cok tehlikeli, ama hamile kalmadan da ureme sistemleri ve yumurtalar (ve de spermler) uzerinde cok kotu etkileri var.
bende bırakmak istiyorum, şimdi moda, bissürü ilaç çıktı acaba işe yarıyorlar mı?
Ben içmiyorum ama sigaradan nefret ediyorum içenede acıyorum bir dumana esir oluyorlar tam zayıf anında yakalıyor çocukları ergenlik arkadaşlık sorunlu aile çocuklarının yanındaki mahsum arkadaşları bile bile yak birtane kafa yapalım derken iyi günde kötü günde mutlulukta derken kaptırıyorlar kendılerini benim oğlum 16 yaşında oğlumun sorunlu arkadaşları tattırdı beş aydır onlardan ayrı bilinçsizce gizlice içiyor psikoloğa gotureceğim çok üzgünüm anneside içiyor kızım içmiyor sigara içenlere allah akıl versin