1-2-3 Magic – 1-2-3 Mucize

Jun 20, 2009 - 2 Yorum

Disiplin, yap dediğını yaptırma, yapma dediğini dinletme ile ilgili bizim Kıpırcan ile uyguladığımız ve bize uygun olduğunu düşündüğüm bir yöntem var. Adı 1-2-3 Magic (1-2-3 Mucize). Dr. Thomas Phelan tarafından türetilmiş. 2-12 yaşları arasında kullanılıyor. Time-out un varyasyonu diyebiliriz. Ama doğru uygularsanız, cezalandırma değil ve koşullu şartlanma sağlandıktan sonra time-out a varmadan istenmeyen davranışı durdurabiliyorsunuz.

Ben bu yöntemi Kıpırcan 2 yaşlarındayken bagırıp çağırmadan ve yapma diye defalarca tekrar etmeden bazı davranışlarını kontrol altına almaya çalısırken, “disiplin konularında ne yapıyorsunuz” konulu bir forum grup yazışmasında, başka bir annenin tavsiyesi öğrendim. 1-2-3 Magic kitabı da var fakat videosu da kapsamlı ve 1 saatte seyredip bitirebildiğimiz için bana daha kolay geldi. Hatta videoyu da Halk kütüphanesinden (Chicago Public Library) ödünç alıp seyrettim. Önce ben seyrettim, sonra eşime seyrettirdim çünkü evde tek cephe olmak çok önemli.

İlk başlarda 2 yaşındaki çocuk ne anlar diyordum ama Kıpırcan durumu 2 hafta gibi bir sürede kaptı. İlk uygulamalarımızda eşim ben 1 (Biiir) deyince raptı zapta giren veledi görünce gözlerine inanamadı.

Uygulama şöyle: İlk başta koşullamayı öğrenme dönemi oluyor. Yeni bir sistem ve hemen anlaşılmıyor tabi. Mesela çocuk yemeklerini alıp yiyeceğini yere saçıyor. Sakın ama etkili bir sesle kızmadan bir sürat ifadesi ile kısaca “yere yemeklerini saçma lütfen 1” diyorsunuz. 10 sn devam ediyor “2” diyorsunuz. 10 sn sonra hala devam ediyor “3”diyorsunuz. O anda beklemeden (zor ama) bağırmadan, sert kullanmadan, “yemekleri yere saçmaman gerekiyor, 3 olduğu için odana gidelim” deyip ortamdan olduğu gibi alıp odasına veya uygun gördüğünüz ve sabit olarak kullanabileceğiniz başka bir mekana götürüyorsunuz. Time-out taki gibi “naughty corner” veya duvar köşesi vb. kullanılabilir ama cezadan daha çok ortamdan ayırmak önemli olduğu için biz odasını kullanıyoruz. Kitap da öyle tavsiye ediyor.

Bu da ilginizi çekebilir:  Kardeşe (ikinci bebeğe) hazırlık

İsterse orada oyun oynasın, farketmiyor. “Ne yaptığını düşün” diye uzun uzun muhabbete girmiyorsunuz. Bir süre aynen bu şekilde

ilk ihtar 1 => makul bir süre bekle
2 => makul bir süre bekle
3 => ve odaya
olayını tutarlı bir şekilde uygulayınca anlıyorlar ki 1 le başlayan şeyin ortamdan yokolmak ile bitiyor. Dolayısı ile artık 1 deyince durması gerektiğini ilişkilendirmeye başlıyorlar.

Bazı davranışlar ise anında durdurulmak zorunda. Vurmak, ısırmak, incitmek, acıtmak veya can
güvenliğine zarar verecek herhangi bir davranış uzatmadan 3 e varıyor. 1-2 yok. Dolayısı ile derhal odaya yollanıyoruz.

Farklı ortama veya odaya gitme kısmı şöyle: Yürüyorsa elinden tutup, yerde tepiniyorsa kucaklayarak odaya gidiyorsunuz. Biz “3 oldu odana” diyoruz, bizimki zırıldayarak odasına gidiyor. Odanın içinde kalması mühim. Kilit kullanmayın, çıkınca tekrar içeri sokun. Bağırabilir çağırabilir. Yine muhabbete gerek yok. “3 dedim. odada kal.” demek yeterli. Kıpırcan bazen odadan çıkmak istiyor ama biz kapıda bekliyoruz. Kapısında zaten kendini kilitlemesin diye kilit yok. Orada ağlayabilir. Biz ağlıyorsa, “ağlaman bitince çıkabilirsin” diyoruz. Bazen çıkmak için susuyor. Bazen susmuyor, 2-3 dk sonra biz çıkarıyoruz. Çıkardığımız için anında sesi kesiliyor.

Odaya götürdüğümüzde “cezalısın” veya “odanda kal gör gününü” gibi laflar etmiyoruz. 3 e vardıran davranışından vazgeçersen çıkarsın veya ağlaman (genelde zırlama aslında) bitince çıkarsın diye alternatif sunuyoruz. Kıpırcan’da odasından soğuma, korkma veya uykuda zorluk gibi problemler hiç olmadı.

Kıpırcan 4 yaşında ve bu metodla şu anda çoğunlukla 75-80% oranında 1 de, 10% oranında 2 de yaptığı muzurluğu bırakıyor. Zaten şu anda ne muzurluk yaptığının bilincinde. Yapılmaması gereken davranışların altındaki sebepleri anlamak ve bunları ortadan kaldırmak veya ilgisini başka yere yönlendirmek gibi yöntemler de kullanıyoruz ama bazen işler pek mantık çerçevesinde yürümüyor.

Bu da ilginizi çekebilir:  Bebek beslenmesi - Yeme alışkanlıkları

Örneğin bir dönem kardeşinin kafasına aşırı saplantısı vardı. Ne yaptıysak vazgeçiremedik. Genelde o oynarken bakıp 1 dediğimde bırakıyordu. 2 saat sonra yeniden yapıyordu. Bazen uzun uzun açıklıyordum, bazen onun Kımılnaz’a yaptığını ben ona yapıyordum anlasın diye. Kızıyordu bana ama aklında kalmıyordu veya içindeki dürtüyü durduramıyordu. En fenası Kımılnaz gülüyordu. (Tabi çok sıkılırsa çığlık atıyordu) O kafada ne buluyordu bilmiyorum, ellerini kollarını göbeğini ve hatta ayaklarını kızın kafasından alamıyordu. Son zamanlarda 1-2-3 u bırakmıştım, anında 3 oluyord. “Kımılnaz’dan hemen uzaklaşıyorsun, odanın öbür tarafında oyna” deyip uzaklaştırıyordum.

Bu metod ile YAPMA ve HAYIR kelimesinin kullanımını ve time-out/ceza kısmını aza indirgemiş oluyorsunuz.

Her metodda olduğu gibi bunda da ebeveyn cephesinde birlik olmak ve tutarlı olmak çok önemli. Kıpırcan benimle 1 de duruyorsa, babasıyla 2 veya 3 u zorluyor. Eşim bazen 3 te odaya götürmüyor. Ben disiplin konusunda çocuklara karşı daha talepkar bir ebeveynim. Eşim daha yumuşak. Anneanne ve babaanneler ise Allahlık. Çocuklar bütün bunları çok iyi tartıyorlar ve kullanıyorlar.

Kımılnaz henüz 18 ayını yeni doldurdu. Ona 1-2-3 demiyoruz ama muzurluk yaparsa o ortamdan alıp başka yere koyuyoruz.


Etiketler: ,
Kategoriler: Disiplin

Benzer Yazılar:
  • İlk çocuklar ve kardeşler – Bölüm III
  • İlk çocuklar ve kardeşler – Bölüm II
  • İlk çocuklar ve kardeşler – Bölüm I
  • Çocukları sakinleştirmek için müzik
  • Kardeşlerde paylaşma ve kıskançlık – 1.5 sene sonra

  • «       |       »




    "1-2-3 Magic – 1-2-3 Mucize" için 2 Yorum yapılmış.

    1. Burcu says:

      Merhaba,

      Sayma yöntemini biraz farkla uyguluyordum, yazınızdan sonra sizin taktiğinizi uyguluyorum. Sonuç olarak, benim Paşam durumu hemen kavradı şimdi bana uyguluyor :):) ancak işe yarıyor yine de 🙂

    2. Buket says:

      Bende deneyeyim dedim,kardesinin kafasina vurdugu zaman gonderdim iki kez dun.Odasinda kafasını yere vurmaya başladı.Engellemek istediğimde bana tekme atıyor.Sen beni sevmiyorsun,bende seni sevmiyorum dedi.Suan 4 yasında,ilk defa böyle sert tepkiler gösteriyor.Offf çok suçladım kendimi…Neden böyle davrandı acaba?

    Bir Yorum Yazın

    designed by GeCe for personal use of Pratik Anne