Bir de anne ve babaların çocuklara sundukları düzen vardır ki, şu sözleri duyduğunuzda sorunun çocukta olmadığını şıp diye anlarsınız.
“Çocuğum televizyon seyretmeden yemek yemiyor “
“Bilgisayar başından kaldıramıyorum”
“Sadece abur cubur yiyor” (tamam benim çocuğum da yoğurt ve peynir yemiyor ama onun yerine abur cubur vermiyorum)
“Doktor amcası, kız bilmemneye bak. hayır dediğim halde devamlı şeker yiyor”
“Uğraşıyorum uğraşıyorum, bizimkini 12 den evvel yatağa yatıramıyorum”
Bunlar benim en uç noktada saçma bulduğum ebeveyn şikayetleridir. Bu laflar özellikle 1-7 yaş arası çocukların anne babalardan geliyorsa bana çok abes ve (çok ağır gelebilir ama) basiretsiz geliyor. Belli bir düzenin ve kuralların varsa böyle şeyler mevzu bahis bile olmaz. Belli ki vakti zamanında tv açılmış, önünde yenilmiş; kolayına kaçmak gerektiğinde ağza şeker tıkılmış; aman yesin de ne olursa olsun diye abur cubur sunulmuş. Sonra 4 yaşındaki çocuğu şikayet.
Düzen aynı zamanda çocuk(lar) ve ebeveyn(ler) arasında bir anlaşma yöntemidir. Mesela çocuk sabah kalkar kalkmaz el yüz yıkamaya, eve gelince elini yıkamaya, akşam yatarken dişlerini fırçalamayı düzeninin bir parçası haline getirirse, bunları defalarca söylemenize gerek kalmaz. Bir de üstüne bir sonraki adımı tahmin eder. Bu yüzden diş fırçaladıktan sonra haydi yatağa dediğinizde karşı koymak da düzenin bir parçası olsa bile kaçış olmadığını da bildiğinden çok ayak sürümez.
Ama bunun bir püf noktası var. Anlaşma yöntemi derken ebeveyn olarak bir şeye dikkat etmeniz lazım. O da sebat. Çünkü çocuk sözlüğünde düzen, aynı zamanlarda yapılan aynı şeyler demekse, bunu yıkmak için tek bir sefer yeter.
“Hadi bu sefer ellerini yıkamadan soraya otur madem”, “tamam gel bu akşam beraber yatalım ama yarın kendi yatağında yatacaksın”, “gel bak televizyona, sen de fasülyeni ye o arada”, “al şu şekeri de sus”, “kızım tut şu battaniyenin ucundan sallayalım da uyusun hemen” diye her zaman yapmayacağınız şeyi bir kere yaptınız mı çocuğunuz ne kadar ufak olursa olsun o düzeni bozdunuz demektir.
Bu demek değildir ki askeri düzen gibi şu saatte kalkılıp, şu yapılacak, sonra sıraya geçilip sayım yapılacak vs. Veya düzen bir kez bozuldu mu geri gelmez mi, evet ama ne kadar zor olduğunu her tatil sonrası hepimiz tecrübe ediyoruz. Kendiniz ve çocuğunuzun hayatına koymak istediğiniz alışkanlıklar ve kurallar var ise ve bunların alternatifleri çocuklara daha cazip gelebilecek şeyler ama sizin sürekli olarak kabul etmeyeceğiniz şeyler ise, bazı zamanlarda o kuvveti bulmak çok ama çok zor gözükse bile düzeni korumak için direnmeniz lazım.
Bunun üniversiteye kadar da böyle gideceğini kendimden biliyorum. Zaman gelecek çocuklar düzenin etrafından dolaşmaya çalışacak, yalvaracak, anne hayır derse babayı deneyecek, her türlü numara denenecek. Biz de doğru bildiğimiz düzen ne ise onu korumaya sebat edeceğiz.
Dip not: “Beraber uyuyalım” örneği konusunda gelebilecek yorumlara istinaden, bu örnek 4 gün kendi yatağına koyup 3 gün dayanamayıp beraber yatma istikrarsızlığını ifade eder. Eğer her gece beraber yatıyorsanız ve yatmak istiyorsanız o konuda istikrarlı olmakta fayda var.
Merhaba, aylardır takipçinizim bu sefer iki satır yazmadan edemedim 🙂 Ben çocuk psikoloğuyum ve inanın şu yukarıda yazan şikayetlerle gelen o kadar çok danışanım var ki, izniniz olursa verdiğiniz örneklerden zaman zaman alıntı yapmak isterim. Sevgilerimle, Seçil
Merhaba, ben de son dönemde bu konuya çok kafa yoruyorum..Oğlum 7 aylık ama bazı şeyleri çok ses çıkarınca yaptıracağını gördü gibi geliyor. Televizyonda ünlü bir pedagog 3 yaşına kadar ağlatmayın dediğinden evde paldır küdür her ses çıkarışında koşuyorum yada babasını koşturuyoruz. Ki sussu kucakta evde gezdiriyoruz. Bu yaşta kendisini oyalaması güç tabiki ama her bağırışta da susturmak bir süre spnra bağırırsam gelirler demek mi? Kafam çok karışık bu kadar erken bunu öğrenir mi? Pedagoğa göre kesinlikele 3 yaşına kadar bilerek yapmıyorlar ancak benim iznim yakında bitiyor gelen dadıya da bunu mu öğretmeli?
Bir de sınırlar nerde başlıyor nerde bitiyor?Yemeyen çocuğu aç mı bırakmalı? Yatağında uyumuyor diye yanıma alıyorum eşimi potalıyouz yatakta sürekli gözüm bebekte (düşmesin diye) uyu- yamı- yorum..
Ama yatağına koyarsam ağlayacak.. bilemiyorum zor..
malesef haklısınız. bunu bebeğime, oyunlar yaparak vs yemek yedirmeye çalışırken de biliyordum ama insan çaresiz kalınca asla yapmam dediklerini yapıyor. yemek işi şu an tam bir kabus ve malesef çocuk kanalları bugün itibariyle yardımcım olmaya başladı. ama bu konuda benimki gibi ağzını bıçak açmayan, açlığı 7-8 saati bulup acıkırsa yer! eğitimi işlemeyen, emmeyen, biberon almayan vs bir çocuğu olan kişi varsa damdan düşmüş olarak halleşebiliriz. çünkü ben de böyle bir çocuğa sahip değilken sert biçimde eleştirenlerdendim. tabi yemek konusu bir örnek. ufacık bebeğimin bile bir şey yaparken göz ucuyla tepkimi ölçtüğünü görebiliyorum. esas olarak size hak veriyorum.
Sevgili Secil Hanim,
Esas konunun uzmani olarak lutfen siz bu konuda ne diyorsunuz onu yazin. Hatta blogunuzda uzun uzun yazin.
Sevgili ECOS,
7 ay erken gibi geliyor ama aslinda cocuklar cok seyi biliyorlar. 1 yasinda inanamazsiniz herseyi cok guzel anliyor, anlamazliktan bile eglebiliyorlar.
Ama bu demek degildir ki cocugunuza zorla istemedigi birseyi yaptirin. Aglatin, bagirtin. Ara bir yol olmali, bunu da siz bulacaksiniz. Cocugunuzu gozlemleyerek.
Sevgili Roksan,
Yemek konusunda ben tuzu kuru annelerden oldugum ve cocuklarim, maasallah, yemek yiyen tayafsindan oldugu icin bu konuda cok ahkam kesemeyecegim. Ama kizim az yer genelde. Ben de ustelemem. Bir ogun atladigim cok olmustur. Ertesi ogune deli gibi yer.
1. ogun aralari cok hareketli oyunlar oynayip yorulduklarinda sorgusuz sualsiz yiyorlar.
2. kizima muhakkak iki secenek sunup hangisini yemek istedigini soruyorum. onun tercih ettigini getirdigim icin fazla karsi koymadan yiyor.
iki seçenek biri kereviz biri et ve pilavsa kesin ikinciyi seçecek hep et yiyor sebze hiç sevmiyor iki sebzemi seçenek sunayım ?
Banu,
Canim kizim da pilavci. Biz oyle zamanlarda once ya eti veya sebzeyi cikartiyoruz. Bitirirse pilavi.
Ben iki secenegi, ya bir onceki gunden kalan yemeklerle kullaniyorum, ya da bi sebze, bir et ayri ayri oluyor. Mesela kereviz mi et mi? Pilavi sonra cikarabilirsin.