Chicago’da gelecek senenin yuva ve ilkokul başvurularının yapıldığı bu dönemde okul öncesi eğitim ile ilgili yazı yazmak uygun düşer.

Okul öncesi ve ilkokul eğitimi ile ilgili bazı kurallar ve uygulamalar eyaletten eyalete farklılık gösterse bile temeller genelde aynıdır. Önce terimlerden başyalalım.

• Çocuğunuz 0-3 yaş aralığında ise Daycare
• Çocuğunuz 3-4 yaşında ise Preschool
• Çocuğunuz 5 yaşında ise Kindergarten‘a gidecek demektir.
• Çocuğunuz 6 yaşında ilkokula (Elementary School) başlar ama mesela Chicago’da o sene ilkokul 1 e başlaması için 1 Eylul tarihinden evvel yaşını tamamlamış olması gerekmektedir.

Bununla bağlantılı olarak:

• 0-3 bebeklere Infant
• 3-12 ay (veya yürüyene kadar) Baby
• 1 (veya yürümeye başladıktan sonra)-2 yaş çocuklarına Toddler
• 3-4 yaş çocuklarına Preschooler
• 5 yaşındaki çocuklara Kindergartner

diye hitap edilir. Sonra 1st Grader, 2nd Grader… diye devam eder.

Amerika’da Daycare ve özel preschool’lar yerel (eyalet) DCFS (Department of Children and Family Services) birimlerine bağlıdır. Açılmak için buradan izin almak, çocukların kayıtlarını buraya göndermek zorundadırlar. Okullarla ilgili bir sorununuz olduğunda buraya da danışabilirsiniz.

Daycare’ler büyük çoğunlukla özel kuruluşlardır. Devlet okullarında eğitim Preschool’dan başlar. Bunlar da genelde haftada 5 gün, günde 2-2.5 saatlik programlardır. Chicago’da yaklaşık 20 kadar ilkokulda Tuition-based denilen tüm gün programlar vardır.

Çoğu daycare ve preschool 6.30 da açılır ve 6 ya kadar açık kalır. Çocuklar buradayken yedirilir, içirilir, altları değiştirilir, oyunlar oynanır, öğle uykusuna yatırılır.

Bazı Preschool’lar tuvalet eğitimi olmayan çocukları almaz. Sebebi ise sınıflarında alt değiştirmeye imkan veren yapının bulunmamasıdır. Mesela tuvalet sınıf dışındadır ve öğretmen bir çocuğun altını değiştirmek için tüm sınıfı bırakamaz. Bazı okullar 2. yaştan itibaren almaya başlıyorlarsa 3 yaşındaki çocuğunuzu 2 yaş grubu ile başlatıp tuvalet eğitimine yardımcı olabilecekleriniz söylerler. Yine sebebi 2 yaş sınıfında tuvaletin alt değiştirmeye imkan verecek şekilde sınıfın içinde olmasıdır. Henüz bezden kurtulamamış preschooler ları kabul eden okullar biraz daha yüksek fiyat isterler.

Çocuğunuz tam gün daycare veya preschool’a gidiyorsa okulda öğle uykusu uyuyacaktır. 2 ile 4 veya bazen 5 yaş arası çocukları uyutmak için cot denilen brandadan yer yatakları çıkarır, battaniyeleri üstüne örter ve yatırırlar. İnanılmaz ama o kalabalıkta çocuklar uyuyor. Büyüyen veya kendiliğinden öğle uykularını erken bırakan çocukların da bu saatlerde cot larında sessizce yatıp dinlenmeleri gerekiyor. Kıpırcan’ın şu anda gittiği okulda 5 yaşına kadar öğle uykusu var. Kıpırcan normalde hayatta yatak odasına gitmese bile okulda yatıp diğer çocuklarla dinleniyor ve hatta bazen uyuyor. Yarım gün gitmesine rağmen uyku vakti sonrası alıyorum çünkü evde hayatta yatmaz. Ama okulda dinleniyor ve hem ona hem bize iyi oluyor. Kendisi de şikayetçi değil, hatta dinlenme saatinde konuşan kızlardan çok şikayetçi.

Uyku saatinde genelde perdeleri kapatıp, işikleri söndürüp, battaniyeleri kafalarına kadar örtüp müzik cdsi açıyorlar. Bazısı uvaa uvaa ağlarken, hemen yanındaki çocuk uyuyor olabiliyor. Kıpırcan’ı geçen sene öğle uykusu vaktinden evvel aldığım için görüyordum. Oyun oynadıkları alanda uyuyorlar ve öğretmen başlarında, uyumayan çocuğun gidebileceği bir yer yok. 2.5-3 saatlik programlarda ise bu uyku faslı yok.

Devlet okulların Preschool’larına gitmek istiyorsanız önce Mahalle (Neighborhood) okulunza bakmalısınız. Her okul bölgesinde (school district) cadde cadde belirlenmiş Neighborhood School Maps (yani haritalar) vardır. Bir caddenin kuzeyinde veya güneyinde oturmakla gideceğiniz okul değişebilir. Neighborhood okulunuzun dışında bir devlet okuluna kayıt için başvuru formu doldurmak zorundasınız. Ancak mahalle çocuklarından sonra yer mevcutsa girebilirsiniz ki bu ekonomide artık herkes çocuklarını devlet okullarına veriyor, biraz zor. Mahalle okuluna ise Nisan sonu Mayıs ayı başında gidip kayıt (register) olmanız yeterli. Önceden başvuruya gerek yokç Preschool programlarında da sınıf kapasitesi az olduğundan (genelde her sınıfta 10; sabah 2 öğleden sonra 2 sınıf varsa toplam 40 çocuk) Preschool programları için mahalle okulunuz olsa bile erkenden gidip register olmanız gerekebilir.

Devlet Preschool’ları Ağustos sonu başlar, Mayıs’ta biter. Özel kuruluşlarda ise genelde Preschool dahil sene boyunca devam eder.

Amerika’da, en azından benim yaşadığım Chicago’da okul öncesi programlarda gerek özel okullar olsun, gerek devlet okulları olsun Türkiye’de alıştığımız usül servis otobüs veya minibüsleri mevcut değildir. Devlet okullarında etrafta hep gördüğümüz sarı otobüsler kullanılır. Onların da bir sürü şartı vardır. Okuldan 1.5 milden daha uzakta oturuyor olmak. Bazı okullarda da 1.5 milden uzak ama 6 milden daha yakın oturmak şartı var. Mahalle okullarında ise hiç mevcut değil. Chicago’da sadece Regional Gifted, Classical, Magnet ve Magnet Cluster tipi okullarda mevcut.

O yüzden çalışıyorsanız, çocuğunuzu işten önce bırakıp, işten sonra alabileceğiniz saatleri olan özel kuruluşlar daha uygun olabilir. İlkokul zamanı gelince ise okul öncesi ve okul sonrası programlar araştırmaya başlamak gerek.

Chicago’da Çocuklarla – Chicago Park District yazımda bahsettiğim oyun saatleri ve de Preschool programlarını da araştırmanızı tavsiye ederim. Ben geçen sene Kıpırcan’ı Park District’e gönderdim ve çok memnun kaldım. Yaz Programını (Summer Play Camp) ise Kıpırcan en sevdiği okul olarak anar hala.

Okul öncesinde kilise ve Jewish Center’ların da daycare ve preschool’ları mevcuttur. Bunların bazıları çocukların ille de hristiyan veya musevi olmasını talep etmemekte ve de dini eğitim vermemektedir. Yani buraya giden diğer dine mensup çocuklar da vardır. Bazen bazı daycare, müzik veya oyun okulları kiliselerin odalarını kullanırlar. Bizim gittiğimiz iki Music Together programı ve bir oyun okulu öyleydi mesela. Music Together ve oyun saatlerine biz de beraber gidiyorduk zaten. Daycare veya Preschool programları için de detaylı araştırabilirsiniz.

Çalıştığınız veya okuduğunuz üniversitenin veya işyerinin daycare imkanı olabilir. Üniversitelerde hem çalışan ve okuyanlara hem de dışarıdan ailelerin çocuklarına eğitim veren Preschool’lara mevcuttur. Bunlar genelde iyi olarak bilinir. Chicago’nun en bilinenleri:
Univ of Chicago Lab School
Northwestern University Preschool

Bazı özel daycare’ler ve preschool’lar çok talep gördükleri için hep doludurlar. Ancak bir çocuk çıktıktan sonra yeni bir çocuk alabilirler. Bunlara önceden sıraya girmek gerekebilir. Bunları iyi araştırıp, gerekiyorsa önceden sıraya çocuğunuzun ismini yazdırmalısınız. Bazı okullar ise preschool ve kindergarten sınıfları için çocuk ve ebeveyn ile ön mülakat ve test isterler. Bunlarada bir önceki seneden başvurmak gerekir (mesela bu aralar). Ama normalde yeri mevcut özel bir daycare’e veya preschool’a çocuğunuzun yaşı ve tuvalet eğitimi istedikleri şartlara uygunsa istediğiniz ay veya hafta okula başlatabilirsiniz.

Okul fiyatları da gayet geniş bir aralıkta değişir. Ücretler bazı okullarda dönemlik, bazılarında aylık, bazı daycarelerde de ise haftalık olabilir.

Bu genel bilgilerden sonra okul arama, araştırma, inceleme, bulma, başvurma ve kayıt işlemleri bir sonraki yazımda olacak.