Ben bu kitaba tesadüfen ulaştım. Uçak için yola çıkmadan 15 dakika evvel kütüphanede Kıpırcan’ın tuvalet kullanma durumu için derman olarak kitaplara bakarken bir tek bu elime geçti. Özellikle aradığım diğerleri rafta olmayınca alelacele Diaper Free Baby kitabı (Türkçe’de Bezsiz Bebek olarak mevcut) ve uçakta Kıpırcan ı oyalamak için aldığım kitaplarla fırladım.
İlahi bir işaret gibi bir gün sonra Yahoo News‘da bu kitapla ilgili bir makale çıktı. Bu makale Radikal gazetesi tarafından aynen çevrilmiş. Zeynep’in babası da Baba Olmak blogunda yine aynı hafta bu makaleyi konu etmiş. Bir de üstüne kitap ile ilgili verdiğim ipucundan AnneveBebişi ve MinikPatikler olayı anlamışlar hemen. Hatta Annevebebişi kumaş bezleri kullanırken bu yöntemi denemeye başladı mı diye merak ettim. MinikPatiklerin arkadaşının doktorunun da konuyu anlayıp dinlemeden azarlamasına üzüldüm. Kendi kendime en son ben duymuşum bunu dedim.
Aslında kitabı okuyunca anladım ki ben bunu çook daha evvel duymuştum… Annem söylemişti bunu bana Kıpırcan çok ufakken. Hatta kendisine okuduğum kitaptan ilgi ve övgü ile bahsedince “Sakalımız yok ki lafımızı dinletelim” dedi. Ama annecim, sen bana bizim ufak yaşta düzene girdiğimizi ve oturak kullandığımız söyledin de bu kitap gibi adım adım ingilizce tabiri ile idiot-proof yani salaklara münasip bir şekilde anlatmadın. Ben de “Anneannemle annem yapmış. Ben çalışırken nasıl yaparım ki?” dedim çıkamadım işin içinden, vazgeçtim. Şimdi kafamda kilot giyince çişini ve kakasını tutabilen; tuvalete veya oturağa oturabilen ve oturmayı seven; kaka ve çişin ve olduğunu gayet iyi bilip telaffuz eden fakat çişi ve kakayı yapmak için tuvaleti değil bezi tercih eden ve çişi geldiğinde değil yaptığında çağırıp haber veren 2 yaşında bir veletle başbaşa kaldım.
Bu kitabı ben çok sevdim. Bu kitap hakkında yorumları özetleri ve makaleleri değil detaylı bir şekilde kendini okumanızı salık veririm. Sebebi şu: özet ve makaleler işin içine yorum katıyor ve bence bu anneannelerimizin ve annelerimizin uygulayıp başarılı oldukları işi 3. kulaktan saptırarak ve eksik veriyorlar. Halbuki kitap hem amacı çok iyi açıklıyor, hem de benim gibi kitap anneleri için adım, dönem dönem gerekli yapılacak işleri maddeliyor.
Bu kitap ve aynı akımdan kardeşlerin (linkleri aşağıda vereceğim) özetle tuvalet ile ilgili verdiği mesaj şu:
Tuvalet ihtiyacı doğuştan gelen bir ihtiyaçtır. Aynen yeme, içme ve uyuma gibi. Bebekler ve çocuklar da konuşamazlarken bile bu ihtiyaçlarını karşılamak için veya karşılarken aynı uyku yemek ve ilgi ihtiyacı vakti oldupu gibi bazı işaretler verirler. Büyüme süresince kazanılan alışkanlık ve olursa olsun anne baba veya çocuğa bakan bir kişi dikkatle bebeği takip ederse karnının acıktığını, uykusunun geldiğini anladığı gibi tuvaletinin geldiğini de anlayabilir.
Olayın başlangıç noktası bu. Bez tak veya takma, ister atılabilen bez kullan, ister kumaş bez kullan, ister tuvalete götür yaptır, ister oturağa oturt ister, arka bahçeye yaptır. Orası ebeveyne kalmış. Kitabın iddia ettiği ve yol gösterdiği şey çocuğun tuvalet ihtiyacını anlamak. Bu kısmı kapar, uygular ve becerirseniz o zaman yukarıda bahsettiğim seçenekleri ister tüm gün ve gece ister sadece belli saatlerde kullanmak size kalıyor.
Kitabın demediği ise şu:
Bu yöntemle çocuğunuz hemen kendi kendine tuvalete gitmeye alışır ve siz de bebeği hiç bezlemek zorunda kalmazsınız. Bebeğinizi tuvalet kullanma konusunda 6 ay ve 1 yaş arası eğitebilirsiniz. Zaten kitabın kapağında tuvalet eğitimi alternatifi diyor. Bu ki benim şu anda uğraşmakta oluğum iki yaşındaki bir çocuğu tuvalet kullanma konusunda eğitime alternatif demek. Bebeği eğitmek diye birşey söz konusu değil. Hele zorlama vs kesinlikle yok.
Önemli olan bebeğinizi ve çocuğunuzu gözlemlemek ve onu anlayıp onunla iletişim kurmak. Zaten kitapta bu sistem “Elimination Communication (EC)” olarak geçiyor. Yani iletişim.
Lafı bu kadar uzatmışken yöntem konusunda özet geçeyim.
Yöntemi değişik platformlarda değişik alternatiflerle şekillendirmiş. İster çalışan anne ol, ister tüm gün bebeğinin gözünün içine bak kitap full-time ve part-time uygulama için ayrı öneriler vermiş. Ayrıca yaş dönemine göre farklı zamanlarda başlayanlar içinde kitap 4 döneme ayrılmış. Yeni doğan, bebek, hareketli (emekleyen veya yürüyen) bebek ve toddler denen 1 yaş üstü.
Her dönemde adımlar aşağı yukarı aynı :
1. Bebeğinizi veya çocuğunuzu gözlemleyip çiş ve kaka yapmadan evvelki işaretleri anlayın ve de varsa hangi düzende hangi saatlerde daha çok yapıyor bunları öğrenin.
2. Yukarıdaki öğrenme kısmı esnasında çiş yaparken bizdeki gibi “çişş” veya “pısss” veya kaka için “ııgghhnk” sesi çıkararak arada ilişki kurdurun.
3. Belli bir düzeni kavrayınca vakti veya işaret gelince veya belli saatlerde çocuğu tuvalet olarak kullanacağınız herhangi bir yere tutarak çişini ve kakasını çişş pıss veya ıggghhnkk sesi ile çağırarak yapmasına yardımcı olun.
Tuvaleti yapacaği yerler olarak kumaş bez (özellikle yeni doğanlar için), tuvalet, oturak, plastik kaplar, arka bahçe olabilir. Hiç farketmiyor.
Bebeklerin işaret dili kullanabilecekleri dönemlerde seslere işaret dilini de eklemeyi öneriyor. Çünkü iletişimi kavradıkları anda tuvaleti, oturağı, bezi veya işaret dilindeki tuvalet kelimesini göstererek haber vermeye başlıyorlarmış.
Bu anneanne ve annelerimizin de kullandığı yöntemin avantajları
Bu kitapta bahsi geçen bir iddia bana çok doğru geldi. Aslında bebekler doğdukları anda çişlerini ve kakalarını beze yapıp öyle kirli oturmaya koşullu değiller. İlk günlerde bezi açtığınızda kuru beze bakarken açık havaya temas eden pipiden yüzünüze çiş fışkırması özellikle erkek bebek anne babalarının aşina olduğu bir mefhumdur. Ben birkaç kere kaka fışkırmasına da maruz kalmıştım. Tek kullanımlık altlıklar da bu gibi durumlarda kurtarıcım olmuştur. Sonra özellikle çişi hissettirmeyen tek kullanımlık bezlerle bağlaya bağlaya biz anne babalar da rahata kaçar; çiş yapıp yapmadığına bez değiştirdikçe dikkat ederiz. Bebek ve çocuklarda bir süre sonra çiş ve kakanın beze yapıldığını öğrenirler.
Zaten bez bağlamak, bebeği bezde tutmak ve de değiştirmek hiç kolay birşey değil. Bir de dönmeye hele ki yürümeye ve koşmaya başladılar mı yakala yakalayabilirsen bez değiştirmek için. Kakalı popoyu temizlemek de çok hoş değil. Tuvalete yaptırmak veya oturaktan tuvalete döküp sifonu çekmek varken. Dile kolay 2-3 sene günde kaç kere bez değiştirip alt değiştirmek yerine götürüp tuvalete, oturağa veya kaba yaptırtıyorsunuz. Çok daha fazla zahmet gerektiren bir iş değil bence. Evde bez değiştirmek için köşe kapmaca oynadığımızı düşünürsek.
Kitap bunun dışında bu öğrenme işleminin ve uygulamaların çok da basit olmadığını, bazen doğumdan itibaren bu iletişime başlayan anne baba ve çocukların iletişiminde bile sekte olabileceği açıklanıyor. Çalışan anne babalar, çoğul bebekli aileler ve çok çocuklu aileler için fazladan ipuçları verilmiş. Bolca da diğer annelerin tecrübelerine yer verilmiş.
Bu uygulama için ayrıca destek grupları da mevcut.
Kitaptan benim aldığım bunlar. Bunların bir kısmını (dediğim gibi esas aslan detaylarda yatıyor) Kıpırcan’da uygulamaya geçtim bile. En önemli üç nokta gözlemle, öğren ve sabırlı ol. Emzirmeyi böyle halletmiştik, uykuyu böyle hallettik. Şimdi tuvalet işinde başka türlü olmasını beklemek yersiz zaten.
Kitapla ve bu akım ile ilgili linkler:
Diaper Free Baby
Natural Wisdom
Potty Whisperer
Infant Potty Training
Kitaplar:
The Diaper-Free Baby: The Natural Toilet Training AlternativeDiaper Free: The Gentle Wisdom of Natural Infant Hygiene
Infant Potty Training : A Gentle and Primeval Method Adapted to Modern Living
Bezsiz Bebek Christine Gross-Loh |
Konu ile ilgili diğer yazılarım:
Tuvalet eğitimi ve tuvalet alışkanlığı – 1
Tuvalet eğitimi ve tuvalet alışkanlığı – 2
Tuvalet eğitimi ve tuvalet alışkanlığı – 3
Pamuklu Bebek Bezi videosu
ben de gazaetede diaperfreebaby ile ilgili kısa bir yazı okumuştum. ama bezsiz bebek nasıl olur diye düşünmüştüm.
annem de bana bebeğin her altını değştirdikten sonra yeni bezi bağlamadan tuvalete tut.belki çişini ya da kakasını yapar.böyle tuta tuta kakasını veya çişini tuvalate yamayı öğrenir demişti.
Bizim Danton, Alman tarafından mütevellit, pek bir dakik. Emdikten sonra hemen çişini yapar, kakasını da gün içinde de öğlene kadar 3 kere yapar, o da bellidir saatleri. Öğleden sonra bir 2’de bir de 4’de yapar, bir de yatmadan 7’de yapar, bir daha sabah 8’e kadar hiç kaka yapmaz. Arada pırt yaparken kaçanlar hariç, durum böyle.
Altını değiştirirken ne yaptığını konuşarak anlatmak da iyi bir başlangıç. Ben Dante doğduğundan beri annemin tavsiyesiyle böyle yapıyorum. Bir de yine annemin (sanırım tüm eski anneler bunu biliyor) tavsiyesiyle ‘orası burası batacak diye çekinme kızım, yürümeye başladı mı gündüzleri bezi çıkar külot giydir, kakasını çişini yaptı mı, ıslak ıslak kendi de rahatsız olacak, değiştirmen yada yıkaman için sana gelecek, siz (ben ve iki ablam) öyle yaptınız, hemen de tuvaleti öğrendiniz’ dedi. Bu dakiklik varken bizim oğlana çişşşşş, kaka kaka falan diye tuvalete yaptırmakta yarar var. İyi oldu uzun uzun yazmışsın, ellerine sağlık Burcu’cuğum.
Ha bak aklıma ne geldi! Hintli köylü kadınlar bebekleri daha minicikken çişşşşşş diye yere tutarlarmış. Mesela ben bizim köyde de (Hint köyü değil, iyyyy ne espriliyim ama) hiç kıçı bağlı gezen toddler görmedim. Bu köylülerde ve eski kadınlarda iş var (sanırım kirli ve ıslak kumaş bez rahatsız ediyor çabucak öğreniveriyorlar annemin dediği gibi)
Bakalım biz ne yapacağız? Bu Pampers Swaddlers da aksi gibi mesh’li, kakayı da hissettirmiyor. Gerçi geceleri kullanıyorum ben onu, gece kaka yapmıyor bizimki, yavrucak geceleri rahat uyusun diye, gece gece kalkıp anne çişim geldi diye bu yaşında dillenecek değil ya, varsın rahat uyusun paşam (breh breh).
Eskiler haklı yani.. annem beni 6 aylıkken mama sandalyesinin oturağına ( eskiden mama sandalyelerinin altında oturak varmış şimdilerde yok) alıştırmış.. sabah kahvaltıdan sonra kaka yaparmışım oraya.. 1 yaşında çişimi kakamı söylemişim aynı şekilde kardeşimde.. şimdi annem bana Erin içinde aynısını yapalım diyor yok olmaz tuvalet eğitimi 2 yaşından önce diye tutturuyorum.. şimdi bunu doktora söylesem o da aksini iddia eder.. en iyisimi ben bu kitaptan edineyim ve verdiğin linkleri bir okuyayım.. yakınlarda türkiyeye gelecek olan var mı ????:)) kitap şipariş edeceğim.. neden tükriyede ve kendi dilimizde böyle kitaplar yok ki :(( güzel bir konuya parmak basmışsın teşekkürler.. her zzaman güzek konulara basıyorsun şu parmağını zaten :)))
Anneler,
Valla annes/anneanne sozu dinlemek lazim arada bir.
Ayca,
Ben de ayni oturakli mama sandalyesinde alismisim. Annem aramis ama yokmus artik. Yoksa buraya getirirdi eminim. Burada sorsam yuzume hodo diye bakarlar zaten. babam gelecek ve donecek, bana ozelden mail atarsin.
Acalya,
Oyle ya. Valla eminim Kipircan’in da vardi bir duzeni ama biz kacirdik treni. Eskiden kullan at bez yok diye herkes gikini cikarmadan yapiyormus shu isi. Annelerimiz bize yapmis, Hicbirimizin de psikolojik bir sorunu yok Allah’a shukur. Bari size ve Kimilnaz’a yarasin.
Bizim bebek 3-5 günde bir kaka yapıyor. Sadece anne sütüyle beslenen bazı bebeklerde oluyomuş. Doktor iki haftaya kadar normal dedi. Bütün gün altı bağlı olduğu için ne zaman çiş yaptığını da anlamıyorum. Katı gıdaya geçince anlayacağız herhalde. Belki geç bile kalmış oluruz.
Merhaba, çok güzel olmuş sayfanız. Ben de yeni başladım daha. Sizi takip edeceğim. Kolay gelsin.
sevgili pratik anne sitenizin siki takipcisi oldum.7,5 aylik bi kizim var.uyku duzenimizi sayenizde kurduk.simdi de sizin bahsettiginiz alternatif tuvalet egitimine basladik .kizim her uykudan uyaninca oturagina oturtuyorum bugun ilk kakamizi yaptik cok mutluyum.size cok tesekkur ederim bole bi site hazirladiginiz icin.
bu konu ile ilgili çok değişik bir ürün buldum. ben kullandım harika bişey çocuğumda rahat etti. yaşlı babamda. bence ziyeret edin. http://www.bio-pak.net
bende doğdu beri pamuklu bez kullanıyorum. 7 aylıkken geceleri ağlayarak uyanıyordu bende çişe tutayım dedim,çünkü kaldırdığımda kuru yatırırken ıslaktı.daha sonrada devam ettim ama daha ufak olduğu için bu tuvalete kalkma meselesine gıcık oldu kızım ve oturmak istemedi..malesef çişini tutuyor yapmadanda duruyor ama ıuykudan ayrılmak sinirini kaldırıyor.gğndğz hiç anlamadım ne yalan diyim..tek bildiğim doyduktan sonra çiş yaptığı ama yakalayamıyorum malesef beze yapıyor.